Η κτητικότητα ή/και υπερπροστασία σε έναν σκύλο, είναι ένα αρκετά σοβαρό πρόβλημα συμπεριφοράς και σε συνδυασμό με επιθετικότητα, γίνεται ακόμα πιο σοβαρό. Είναι μια από τις κύριες συμπεριφορές που θα πρέπει να προσέχουμε από όταν ακόμη είναι κουτάβι.
Η προστασία αντικειμένων από ανθρώπους ή άλλα ζώα είναι μια φυσιολογική συμπεριφορά για τα σκυλιά. Τα άγρια ζώα που προστατεύουν επιτυχώς τους πολύτιμους πόρους τους όπως το φαγητό, τον σύντροφο ή την οικογένεια και την περιοχή τους, είναι πιο πιθανό να επιβιώσουν στην άγρια φύση παρά εκείνα που δεν το κάνουν. Ωστόσο, όταν τα οικόσιτα σκυλιά έχουν την τάση να προστατεύουν τα πολύτιμα υπάρχοντά τους, είναι σαφώς μια ανεπιθύμητη συμπεριφορά ιδίως όταν είναι προς τον άνθρωπο.
Η φύλαξη αντικειμένων στους σκύλους μπορεί να επεκταθεί από μια αγαθή συμπεριφορά όπως να τρέχει μακριά με το αντικείμενο του ή να γρυλίζει καθώς πλησιάζει κάποιος, σε μια πλήρη έξαρση της επιθετικότητας όπως το δάγκωμα ή το κυνηγητό προς κάποιον άνθρωπο για να φύγει μακριά. Κάποια σκυλιά φυλάνε τα αντικείμενά τους μόνο από ορισμένους ανθρώπους και κάποια άλλα από όλους τους ανθρώπους. Τα σκυλιά διαφέρουν στο τι θεωρούν πολύτιμο. Κάποια προστατεύουν κάποιο κόκαλο ή παιχνίδι, κάποια άλλα προστατεύουν τα αντικείμενα που έχουν κλέψει όπως μια κάλτσα, μια παντόφλα ή κάτι που βρήκαν στα σκουπίδια και μερικά σκυλιά προστατεύουν το φαγητό τους.
Τι να κάνουμε όμως, είναι και αυτά τα σκυλιά που όταν αγαπήσουν κάτι, όπως ένα κόκαλο ή ένα μέλος της οικογένειας, γίνονται ας πούμε λιγάκι υπερβολικά στην προστασία τους και αυτό δυσκολεύει τα πράγματα για εμάς και το πως θα αντιμετωπίσουμε αυτή την συμπεριφορά.
Όταν ένας σκύλος παρουσιάζει αυτού του είδους την συμπεριφορά, το κάνει κυρίως είτε γιατί δεν μας εμπιστεύεται, είτε γιατί κυριαρχείται από φόβο και σύγχυση, και στις δυο περιπτώσεις είμαστε εμείς που έχουμε κάνει κάποιο λάθος στο παρελθόν, εκτός και αν τον έχουμε υιοθετήσει . Πιθανό να μη του δείξαμε με τον σωστό τρόπο τους κανόνες συμβίωσης και πως εμείς είμαστε ο καθοδηγητής της αγέλης. Ίσως πάλι, με το πρώτο ”γρρρ΄΄ που μας έκανε καθώς το πλησιάζαμε ενώ έτρωγε ή ενώ έπαιζε με το κοκαλάκι του, κάναμε πίσω για να μην το ΄΄ενοχλήσουμε΄΄, εκεί ο σκύλος μας πήρε το μήνυμα ότι αυτή του η συμπεριφορά έχει αποτέλεσμα οπότε…γιατί να μην την ξανά κάνει;;
Υπάρχουν κάποιες βασικές κατηγορίες όπου ο σκύλος μας μπορεί να δείξει σημάδια κτητικότητας, αυτές είναι: α) Προς κάποιο μέλος της οικογένειας (κυρίως αυτό που του κάνει όλα τα χατίρια και δεν μπορεί να του βάλει όρια), β) προς άτομα τα οποία προσπαθούν να του πάρουν κάποιο αντικείμενο που θεωρεί δικό του (φαγητό, παιχνίδια, κάλτσες κ.λ.π.) και τέλος, προς κάποιο άλλο ζώο της οικογένειας.
Κτητικός σκύλος προς ένα μέλος της οικογένειας:
Αυτό συμβαίνει όταν ένα άτομο δεν μπορεί να πειθαρχήσει το σκυλί, το αφήνει να κάνει ότι θέλει, κοινώς του κάνει τα χατίρια με αποτέλεσμα να χτίζει ανεπιθύμητες συμπεριφορές . Στην περίπτωση αυτή, το άτομο θα χρειαστεί να αλλάξει την συμπεριφορά που είχε μέχρι τώρα ως προς τον σκύλο, να του θέσει όρια, πάντα με θετική προσέγγιση, ώστε να αντιληφθεί πως οι παλιές του συμπεριφορές δεν είναι πλέον αποδεκτές. Κάποιες συμπεριφορές ίσως χρειαστεί να τις αγνοήσουμε για να εξαλειφθούν. Όπως για παράδειγμα, αν ο σκύλος μας έχει μάθει να επιμένει και να ζητάει να παίξει γαβγίζοντας, θα πρέπει να προσποιηθούμε πως δεν τον ακούμε και δεν τον βλέπουμε. Για κάποιο καιρό θα προσπαθεί να μας αποσπάσει την προσοχή αυξάνοντας την ένταση του γαβγίσματος, αλλά σταδιακά θα μειωθεί ώσπου στο τέλος θα εξαλειφθεί !
Tip:
Για να αποφύγετε κάτι ανάλογο, καλό θα είναι όλα τα μέλη της οικογένειας να διατηρήσουν τους ίδιους κανόνες.
Κτητικός σκύλος όταν κάποιος προσπαθεί να του πάρει κάτι ή ενώ τρώει:
Είναι μια συμπεριφορά που σίγουρα δυσκολεύει την συμβίωση μας, αφού είναι πολύ σημαντικό να μπορούμε να πάρουμε κάτι από το στόμα του σκύλου μας, πόσο μάλλον όταν είμαστε στην βόλτα και έχει ‘’αρπάξει’’ κάτι από κάτω. Θα βοηθούσε παράλληλα με άλλες ασκήσεις, να του μαθαίναμε την εντολή «άστο», όμως πριν φθάσουμε στην εντολή αυτή θα πρέπει να κερδίσουμε την εμπιστοσύνη του.
Αν ο σκύλος μας γρυλίζει καθώς περνάμε δίπλα από το πιάτο του, θα πρέπει να του δείξουμε ότι η παρουσία μας ενώ τρώει είναι για εκείνον το ‘’jack pot’’. Πως το κάνουμε αυτό;
- Καταρχήν, βρίσκουμε την απόσταση μεταξύ εμάς και του σκύλου που δεν γρυλίζει ενώ τρώει και ξεκινάμε να του πετάμε μεζεδάκια κοντά στο πιάτο του. Ενισχύουμε αυτή την απόσταση για κάποιες μέρες.
- Σταδιακά μειώνουμε την απόσταση μεταξύ μας, τόσο όσο να αισθάνεται ασφάλεια και συνεχίζουμε να πετάμε μεζεδάκια.
- Τέλος φθάνουμε κάποια στιγμή δίπλα του αλλά χωρίς να προσπαθούμε να βάλουμε το χέρι μας μέσω στο μπόλ του.
Προσοχή! Μην αυξάνετε την απόσταση πολύ γρήγορα, διαβάστε τη γλώσσα του σώματος του και χρησιμοποιείστε τα σήματα ηρεμίας. Αν σας δείξει δόντια ή γρυλίσει πηγαίνετε ένα βήμα πίσω και ενισχύστε αυτήν την απόσταση. Πειραματιστείτε με μεζεδάκια που τον ξετρελαίνουν. Αν ο σκύλος είναι αρκετά κτητικός με το φαγητό του, καλύτερα να ζητήσετε την συμβουλή ενός εκπαιδευτή.
Σε μερικές περιπτώσεις, ίσως να μην είναι δυνατή η εκπαίδευση του σκύλου πάνω στην προστασία του φαγητού, μιας και αν αυτή η συμπεριφορά συμβαίνει για πολλά χρόνια και έχει πλέον εδραιωθεί σαν πεποίθηση στον σκύλο είναι δύσκολο (ή και μερικές φορές ακατόρθωτο) να λυθεί. Σίγουρα θα πρέπει να γίνει η προσπάθεια πρώτα με κάποιον ειδικό συμπεριφοράς και έπειτα να βγάλουμε το πόρισμα και να λάβουμε τα κατάλληλα μέτρα σε περίπτωση που δεν μπορεί να υπάρξει βελτίωση.
Αν ζουν παιδιά μέσα στο σπίτι όπου υπάρχει ένας σκύλος που προστατεύει το φαγητό του, η κατάσταση γίνεται κάπως επικίνδυνη. Τα παιδιά είναι πιο πιθανό να δαγκωθούν από έναν σκύλο, αφού δεν είναι σε θέση να αναγνωρίσουν τα προειδοποιητικά σημάδια που τους δείχνει ο σκύλος και πιθανό να συμπεριφερθούν απερίσκεπτα. Σε ορισμένες περιπτώσεις, ο κίνδυνος είναι εξίσου υψηλός και για του ενήλικες.
Tip:
Για μεγαλύτερη βοήθεια και πιο γρήγορο αποτέλεσμα, σε συνδυασμό με τα παραπάνω μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε εναλλακτικές μεθόδους όπως τα ανθοϊάματα του Bach και την αρωματοθεραπεία με 100% φυτικά έλαια. Επίσης, σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να βοηθήσει και η θεραπεία Tong Ren.
Σαν καθοδηγητές της αγέλης λοιπόν, στόχος μας είναι ο σκυλοφίλος μας να νιώθει ασφαλής και σίγουρος δίπλα μας. Να νιώθει ότι ΄΄δεν τρέχει και τίποτα΄΄ που μου πήρε το κόκαλο, αφού θα μου το ξαναδώσει, ότι είναι ΄΄ΟΚ΄΄ να περνάει δίπλα μου καθώς τρώω το φαγητό μου, να μπορεί να συμβιώνει με όλα τα μέλη της αγέλης ανθρώπους και ζώα. Είναι σημαντικό να χτίσουμε μια σχέση εμπιστοσύνης και αλληλοσεβασμού μεταξύ εμάς και του σκύλου μας και αυτό γίνεται μόνο με τη θετική προσέγγιση, χωρίς βία και εξαναγκασμούς. Με αγάπη και σωστή καθοδήγηση ο σκυλοφίλος μας θα είναι ένας σίγουρος γεμάτος αυτοπεποίθηση σκύλος χωρίς φοβίες και ανασφάλειες.
Χριστιάννα Ξένου-Αϊδινιώτου, Θετική Εκπαιδεύτρια Σκύλων